Cho phép dùng ít nhất 1% ngân sách nhà nước để thực hiện chuyển đổi số

Ngày 16.10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp tục Phiên họp thứ 50 để cho ý kiến về dự án Luật Chuyển đổi số.

Tờ trình dự án Luật Chuyển đổi số do Thứ trưởng Thường trực Bộ Khoa học và Công nghệ Vũ Hải Quân trình bày.

Theo đó, dự luật xác định chuyển đổi số là đột phá hàng đầu; ưu tiên phát triển hạ tầng, dữ liệu, nhân lực và thúc đẩy hợp tác quốc tế.

Cùng với đó, dự thảo cũng luật hóa các nguyên tắc chuyển đổi số, yêu cầu các cơ quan nhà nước phải tuân thủ trong mọi hoạt động như: lấy người dân, người sử dụng là trung tâm; quản lý dựa trên dữ liệu. Việc quy định cụ thể về khả năng tiếp cận toàn dân bảo đảm "không ai bị bỏ lại phía sau" trong sử dụng dịch vụ công trực tuyến.

Dự thảo cũng nêu nguyên tắc kết nối, liên thông của hệ thống thông tin phục vụ cung cấp dịch vụ công trực tuyến; trách nhiệm pháp lý của cơ quan nhà nước trong việc khai thác dữ liệu và không được yêu cầu nộp lại giấy tờ; đảm bảo chất lượng và hiệu quả dịch vụ công trực tuyến.

Báo cáo thẩm tra do Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Phương Tuấn trình bày nêu rõ, Ủy ban nhất trí với sự cần thiết ban hành Luật Chuyển đổi số. Tuy nhiên, đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục rà soát, đối chiếu dự án Luật với các luật có liên quan trong các lĩnh vực như đầu tư, đấu thầu, ngân sách nhà nước...

Cho ý kiến tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng nêu rõ, chuyển đổi số trong thực hiện thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ công trực tuyến của cơ quan nhà nước là cần thiết.

Việc quản lý hoàn toàn trên môi trường số là mục tiêu phấn đấu của chuyển đổi số toàn diện. Nhưng thực tế, ông Tùng cho rằng, Chính phủ cần tính đến giai đoạn chuyển tiếp.

Trong thời gian đang trong quá trình chuyển giao, vẫn phải có quy định về đảm bảo hệ thống bình thường vận hành được, đảm bảo cung cấp dịch vụ và không gây khó khăn cho người dân.

"Nếu chúng ta đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số khi chưa đảm bảo điều kiện về hạ tầng và con người sẽ dẫn đến vướng mắc, có thể tác động đến việc thực hiện thủ tục hành chính cũng như cung cấp dịch vụ công cho người dân" - ông Hoàng Thanh Tùng lưu ý.

Báo cáo tiếp thu, giải trình cuối phiên thảo luận, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, đây là luật khó, thế giới chưa có luật tương tự.

Theo Bộ trưởng, quan điểm xây dựng luật là ngắn gọn, mang tính khung, để dành sự linh hoạt cho Chính phủ, đồng thời đang tiến hành làm các nghị định song song với luật để đảm bảo thống nhất.

Bộ trưởng cũng nhấn mạnh Luật quy định rõ việc chuyển đổi cách quản lý từ "giấy sang số" và quản lý trên môi trường số phải là mặc định, quản lý trên giấy là ngoại lệ.

Luật cũng quy định trách nhiệm của người đứng đầu nếu không triển khai chuyển đổi số trong cơ quan nhà nước.

Luật đặt nền tảng pháp lý cho kinh tế số và xã hội số, đồng thời chuyển nội dung Chính phủ điện tử sang luật này và biến thành Chính phủ số.

Đồng thời, Luật cũng quy định cơ quan điều phối chuyển đổi số quốc gia. Luật quy định các chính sách đặc thù cho chuyển đổi số, đây là phần quan trọng để tháo gỡ khó khăn.

Luật quy định Nhà nước cho phép dùng ít nhất 1% ngân sách nhà nước để thực hiện chuyển đổi số, bắt buộc phải có đánh giá hiệu quả. Đây là một đổi mới quan trọng.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cũng cho biết, Bộ sẽ nghiên cứu tiếp thu tối đa ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để hoàn thiện dự thảo luật.