Hoàn thiện hệ thống pháp luật về chuyển đổi số quốc gia

Quang cảnh phiên họp

Đề cập về sự cần thiết của dự án Luật Chuyển đổi số, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Vũ Hải Quân cho biết, việc xây dựng Luật Chuyển đổi số là cần thiết nhằm đạt các mục tiêu chủ yếu như: Hoàn thiện hệ thống pháp luật về chuyển đổi số quốc gia, tạo hệ thống pháp lý liên ngành về chuyển đổi số trong ngành, lĩnh vực; điều chỉnh mối quan hệ giữa các chủ thể tham gia các hoạt động trên môi trường số; thúc đẩy quá trình chuyển đổi số toàn diện; tăng cường hợp tác quốc tế và hội nhập.

Quan điểm xây dựng Luật Chuyển đổi số nhằm thể chế hóa đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước (đặc biệt Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024), phù hợp với Hiến pháp, tạo sự đồng bộ trong hệ thống pháp luật Việt Nam và điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

Luật Chuyển đổi số là luật khung, tính kế thừa và phát triển các quy định của pháp luật hiện hành còn phù hợp về công nghệ thông tin, kết nối các luật hiện hành, đồng thời bổ sung khoảng trống pháp lý về chuyển đổi số để hình thành hành lang pháp lý đồng bộ, tổng thể điều chỉnh và thúc đẩy quá trình chuyển đổi số quốc gia.

Không quy định lại nội dung đã được pháp luật khác quy định, không làm thay đổi về trách nhiệm quản lý Nhà nước của Bộ, ngành. Tham khảo có chọn lọc pháp luật và kinh nghiệm thực tiễn về xu thế phát triển của chuyển đổi số của một số quốc gia phù hợp với điều kiện thực tiễn Việt Nam, pháp luật và điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.


Luật Chuyển đổi số gồm 8 chương, 79 điều quy định về chuyển đổi số, bao gồm: Hạ tầng cho chuyển đổi số; Chính phủ số và chuyển đổi số hoạt động các cơ quan thuộc hệ thống chính trị; kinh tế số; xã hội số và các biện pháp bảo đảm chuyển đổi số. Luật này áp dụng đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân Việt Nam, tổ chức, cá nhân nước ngoài trực tiếp tham gia hoặc có hoạt động liên quan đến chuyển đổi số tại Việt Nam. Ngày 21/8/2025, Ủy ban thường vụ Quốc hội đã có Nghị quyết số 96/2025/NQ-UBTVQH15 về việc điều chỉnh Chương trình lập pháp 2025, trong đó đã bổ sung vào Chương trình lập pháp 2025 trình Quốc hội cho ý kiến và thông qua tại Kỳ họp thứ 10 (tháng 10/2025) theo trình tự, thủ tục rút gọn đối
Thay mặt cơ quan soạn thảo dự án Luật Chuyển đổi số, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định tầm quan trọng của luật nhằm góp phần tháo gỡ những khó khăn trong hoạt động chuyển đổi số hiện nay cũng như thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội.

Với những ý kiến, đề xuất của các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, Bộ sẽ tiếp thu tối đa các ý kiến đóng góp trong quá trình hoàn thiện dự thảo Luật để gửi cơ quan thẩm tra trước khi trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 10 tới.


Phát biểu kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan khẳng định, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao Chính phủ, cơ quan chủ trì soạn thảo đã nghiêm túc chủ động chuẩn bị hồ sơ dự án luật, bảo đảm đầy đủ, đúng tiến độ theo quy định. Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đã đề cập toàn diện, phân tích sâu sắc và có chính kiến về một số vấn đề cụ thể để tiếp tục hoàn thiện dự án luật.

Để tiếp tục hoàn thiện dự án luật trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ chỉ đạo nghiên cứu, bổ sung, làm rõ và lưu ý một số nội dung: Tiếp tục quán truyện sâu sắc và rà soát, thể chế hóa đầy đủ các chủ trương, đường lối, nghị quyết, kết luận của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị nhằm tháo gỡ điểm nghẽn, thúc đẩy phát triển, tạo đột phá trong chuyển đổi số. Thực hiện nghiêm Quy định 178 của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực và chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ rà soát kỹ lưỡng các quy định có liên quan đến chuyển đổi số trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật. Bên cạnh đó, đề nghị Chính phủ không quy định lại hoặc quy định dẫn chiếu đến những quy định tại các văn bản pháp luật trước đó để tránh mâu thuẫn, chồng chéo hoặc làm gia tăng chi phí tuân thủ pháp luật trong quá trình triển khai thi hành, phân định rõ phạm vi của kinh tế số được điều chỉnh trong dự thảo Luật với những lĩnh vực kinh tế được quy định trong pháp luật khác có sử dụng công nghệ số, nền tảng số để bảo đảm quy định thống nhất quản lý. Tập trung rõ trách nhiệm cụ thể của các bên trong hoạt động chuyển đổi số. Hoàn thiện các quy định về tháo gỡ vướng mắc về tài chính, mua sắm phục vụ chuyển đổi số.

Chính phủ cũng cần nghiên cứu bổ sung quy định về cơ chế mua sắm đặc thù cho các sản phẩm, dịch vụ công nghệ cao có tính chất phức tạp, độc quyền và mang tính chất chiến lược quốc gia. Bổ sung quy định cho phép áp dụng các hình thức thanh toán linh hoạt bao gồm thanh toán trước một phần hoặc toàn bộ đối với các loại hình dịch vụ thuê công nghệ để phù hợp với thông lệ thị trường. Hoàn thiện các quy định về quản lý Nhà nước về chuyển đổi số để bảo đảm tính toàn diện, đa ngành, tránh chồng chéo, trùng lặp về chức năng, quyền hạn giữa các Bộ, ngành liên quan trong chuyển đổi số.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đề nghị Chính phủ chỉ đạo cơ quan chủ trì soạn thảo, các cơ quan hữu quan nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ý kiến thẩm tra để hoàn thiện hồ sơ dự thảo Luật trình Quốc hội. Giao Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường hoàn chỉnh báo cáo thẩm tra để trình Quốc hội xem xét tại Kỳ họp thứ 10 theo quy định. Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội thông báo kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để các cơ quan, tổ chức, cá nhân biết, thực hiện.